Het belang van spelen bij peuters en kleuters

Spelen is voor jonge kinderen niet een toevallige activiteit. Spelen is voor jonge kinderen van levensbelang. Het jonge kind kàn niet anders! Door te spelen leert het kind zichzelf én het leven kennen. Het ontdekt de wereld om zich heen en krijgt inzicht in gebeurtenissen en situaties zoals die zich aandienen in het dagelijkse leven. Al spelend ontwikkelt het jonge kind zijn identiteit en verkent het sociale relaties.
Spelen heeft invloed op de ontwikkeling van het kind op het cognitieve, het sociale, het emotionele en het senso-motorische terrein.
 
Iedere pedagogisch medewerker en iedere leerkracht die met jonge kinderen werkt, zal het belang van het spelen onderschrijven als basis voor de ontwikkeling van kinderen in de school en daarbuiten. De roep om aandacht en tijd voor spel neemt de laatste jaren toe. Professionals in de voor- en vroegschoolse periode ervaren een bedreiging van spelen door de plaats die doelgericht en opbrengstgericht werken inneemt. Hoog tijd voor een grondige herbezinning op de waarde van spelen en spelvormen voor peuters en kleuters.
Pas wanneer we ons (opnieuw) realiseren waarom spelen waardevol is, kunnen we onderwijs ontwerpen dat past bij hoe jonge kinderen leren. En spelen is daarbij de centrale activiteit.
 
In deze driedaagse cursus komen kwaliteit en begeleiding van het spelen uitgebreid aan bod. 

Bijeenkomst 1: 
Spel, een terreinverkenning

• De waarde van spelen voor peuters en kleuters gerelateerd aan ontwikkelingspsychologie
  
• Soorten spel
  
• Verschijningsvormen van spel
  
• Spelontwikkeling en aangesproken ontwikkelingsgebieden (breed – specifiek)
  
• Visies op spel en onderwijs voor kleuters.
  

In deze bijeenkomst verkennen we wat recentelijk in onderzoek rondom spelen onderzocht is en wat hiervan bruikbaar is in het hedendaagse onderwijs voor kleuters.
Daarnaast wordt de relatie gelegd tussen ontwikkelingspsychologische ontwikkelingskenmerken en de kenmerken van spelen.

Bijeenkomst 2: 
Algemene spelbegeleiding

• Algemene pedagogische en didactische kwaliteiten van leerkrachten bij begeleiding van spelen
  
• Verbale en non-verbale interventies
  
• Inrichting en uitrusting van speelomgeving
  
• Oriëntatie en reflectie op spel met kinderen
  
• Mate van sturing door de leerkracht in het spelen van kinderen
  
• Ontwikkelingsgebieden en (soorten) spel
  
• Evalueren van spelen (kwaliteit en inhoud) en spelontwikkeling
  

Vanuit inzichten in de wijze waarop kleuters leren en de verworven kennis van spelen, kijken we naar het spel van kinderen. Op basis daarvan komen passende en afgestemde begeleidingsacties aan de orde. We gebruiken in deze bijeenkomst ook opnamen/beelden van spel van kinderen uit uw groep.

Bijeenkomst 3: 
Doelgerichte spelbegeleiding

• Spelen en doelgericht werken
  
• Opbrengsten van spel herkennen, benoemen en registreren
  
• Voorbereiden en evalueren van doelgerichte krachtige spelactiviteiten (individu, kleine en grote groep, binnen en buiten)
  
• Planmatig spel betrekken in het (onderwijs)aanbod
  

Als we serieus nemen dat kinderen zich ontwikkelen door te spelen, dient spelen ook systematisch te worden opgenomen in voorbereiding en evaluatie van het onderwijs. De behoeften van (individuele) kinderen vormen de basis voor de begeleiding van het spel. In deze laatste bijeenkomst staat planmatig, doelgericht inzetten van spel centraal.

Na afloop kunnen de deelnemers:

• Verwoorden wat de waarde van spel is voor peuters en kleuters en dit verbinden aan ontwikkelingspsychologische kenmerken;
  
• Spel planmatig en gericht inzetten bij de begeleiding van brede en specifieke doelen voor een hele groep, een kleine groep en individuele kinderen;
  
• Concrete begeleidingsmogelijkheden voorbereiden en toepassen in de dagelijkse organisatie; 
  
• Bewust kiezen voor een verschijningsvorm van spel in relatie tot de visie van de school.

Studiebelasting

30 uur, waarvan 15 contacturen.